Felipe Quispe
Felipe Quispe Huanca (Chuqiyapu, 1942 maran yuritayna - Altu pata, 2021 maran chhaqhawayxi), Mallku[1] jilatax mayni aymar markan amawt'apawa, p'iqiñchiripawa. Juk'ampis markanakar ayllunakar p'arxtayiriwa. Khaysa Jach'aq'achi (Achacachi) markan yuritayna. Felipe Qhisphi Wankax Mallku sutimp uñt'atanawa. Aka amawt'a irpirix q'aranakar walpun saykatawayi, janiw aliqak isch'ukiwaykiti, jan ukasti amuyumpi, amtanakampiw sayt'asiwayi. Ukhamarak Gobernación de La Paz ukan irpiritak chhijllayasiñatakiw sartaskäna, ukhamaruw chhaqhawayxi.
Ukhamipanwa, khaya 2000 maranx CSUTCB (Confederación Sindical Única de Trabajadores y Campesinos de Bolivia)p'iqiñchirikasinx q'ara jaqinakaruw walpun aymar markamp chiqt'at saykatawayata. Ukhat machaq amuyunakax aka Wuliwya markanx k'amphikiptaniñ qalltaniwayi.
Jakäwipa
trukañaJisk'atpach pata pampanakan yapump uywampiw tatanakapamp chikt'at jilsuniwayatayna. Iskuylanx yatichirinakapatx jisk'achäwinak katuqiritayna. Ukhatpachwa, amuyupanx kunats akhama, sasin amuytatañ qallantaniwayatayna.
Wat'añ utar mantatapa
trukañaWat'añ utarux EGTK (Ejercito Guerrillero Tupak Katari) uka mayacht'äwin chikañchasitapat khakhantapxatayna.