Sillinq'u jan ukax k'illichu, sillillanka, kulunrinax mä jisk'a jamach'iwa, (Zool. mf. Cientifico suti: Hirundo rustica; Petrochelidon andecola, tama: Hirundinidae).

Sillinq'unakaw qunurasipki.
Sillinq'uw jalaski.

Janchipa

trukaña

Jisk'a mä wiku ukch'a jamach'iwa. Juk'ampis chhiqhapax jach'itanakawa, ukaw yaqha jamach'inakatx mayjt'ayi, p'iqiwjamp jikhanimpiw ch'iyaritawa, purakawjasti janq'urakiwa, jisk'a chhuruñanikiwa. Jank'akipuniw jalnaqt'añ yatipxi, juk'ampis uma quta patxanakanx walpun jalanaqt'apxi.

Qamäwipa

trukaña

Sarir jutir jamach'inakawa, alaska markatpach purinipxi. Juk'ampis jallupachaw suni Titiqaqa quta irananakanx qarqa taypinakan mirantapxi, qamantapxi.

Manq'apa

trukaña

Juk'ampis chhichhillankhanak manq'apxi.

Warankh mankhanakaruw tapachañ yatipxi.

K'awnapa

trukaña

K'awnapax janq'itunakawa.

Yatiyäwipa

trukaña

Kunawsatix wal jalanaqapjixa, ukhax jalluw jalluntan sañ muni. Ukat ukhamatix mä payitak mayak jalanaqapjixa, ukax janiw jallkanit sañrak muni.

Qilqatanaka

trukaña