Q'uwa
Q’uwax mä thujsa qurawa, janirakiw sinti axtasiñjam thujsakarakisa, ukat pata pampanakan, sirka parkinakan, qala taypinakan utjaspa. Ukampirus yakhip chikt’anakanx janiw q’uwax utjkarakispati kunalaykutix uraqitjamawa.
¿Kunjamas q’uwaxa?
trukañaQ’uwax mä ch’uxña qurawa, mä luqa ukch’anakaw yakhippachax jilaraki ukampirus q’uwa lawas chupika ukat llaqanakapax jisk’a ch’uxñitanakawa.
¿Kunatakis askipacha?
trukañaQ’uwax aknirinakatakiw apnaqata:
· Purak usutaki:
trukañaKunapachatix maynix purak usumpiki ukhax janq’akiw q’uwa mathi umantixa, kunalaykutix q’uwax junt’u qurachixaya ukat jank’akiw purak usu apaqaspa.
· Ch’akha t’ijitaki:
trukañaUka pachparakikiw ch’akha t’ijitaki, kuna ch’akha t’ukunakatakis askipuniw q’uwa wallaqit umaph jarsusisin phututsuyasiñäxa.
· Wallaqi phayasiñataki:
trukañaNämakis wallaqitakix wali askipuniwa, jan q’uwampix janiw wallaqjamakaspati. Wallaqix mä manq'awa, juk'ampis khaysa quta thiyanakan phayasitawa. Wallaqix challwa wallaqiyatawa, siwullampi, ch'uqimpi, wayk'ampi ukham phayatawa. Q'uwax janïr challwamp jarintkasin wallaqt'ayañawa, ch'uxña q'uwax wali sumapuniwa.
· Uywan jan purak ch’itiyasiñapataki:
trukañaPata pampanakanx alwa tuqirux wali khuphantataw ch’uxña uywa manq’anakaxa, ukat kunapachatix uywanakax ukhampach maq’thapi ukhax purak ch’itt’ayasispa ukat jan ch’itt’ayasiñapatakix q’uwaw nayraqat manqantayaña, walja q’uwaw uywa manq’añarux marqantaña, Jilpachax wakampir iwijampiru manq’ayaña.
· Phayasiñataki:
trukañaQhirit manq’a phayasiñatakix waña q’uwa lawanakax askipuniwa.