Kaphiya

Yunkas Kaphiyax mä junt'u uma umt'añatakiw wali munata. Bolivia uraqinxa, khaysa Yunka junt'u uraqin utjaraki. Caranavi, Taypi Playa uka chiqanakan waljan markachirinakaw yapuchapxi, ukat achuyapxaraki. Mä kaphiy alix nayraqatax juri uraqir uskuñawa. Ukat niyak mistunxipan jisk'a alinak apsusin kawkhawjatï suma aruqïk ukawjanakaruw ayruntañaraki.

Ayruña

Niyak mä chikat luqan ukch'a jiltxi ukapachax nayrïr panqaranakapax mäkirakiw mistxaraki. Ukhamäpan achuqxarakiwa. Ukat uka kaphiyax pä kastaw utji: Mayïrix criollo sata, payïrix caturra sataraki. Jichhax caturrax pä kastawa. Maynïrin achunakapax wala saminiwa, ukat payïrin achunakapax q'illu saaminiraki.

Pallaña

Kunapachatix suma puqutäx ukhax pallañawa, ukat pallasin sillp'inakap sillp'iqañawa. Ukxarux umampiw wali sum jarsuña. Niyak jarsusinxa, alambre tejido ukxaruw mä saqañ jant'akt'asin wañachiña. Ukham wañäxipan mä sañu phukhut jamp'susin piqañampiw wali ñut'u piqsuña. Qhiparux junt'u kaphiy uma wakt'ayxañaraki. Uka kaphiyax wali sumapuniwa.