Pukupuku

Pukupuku jan ukax pukusux pampa jamach'iwa, (Zool. mf. cientifico suti: Graybreasted Secdsnip, tama: Thinocorus). Pukus pukus pukus sasaw jachi, ukatwa pukupuku sutini.

Pukupukux sartaskiwa.

Janchipa

Pukupukux tantiy jamach'iwa, mä chhiy chikanjamawa. Phuyunakapax ch'ixi ch'umphiwa, ukhamarak uka phuyunakapanx janq'u p'uyunakaniwa. P'iqipamp kunkapampix qaqawa. Chhuruñapax jisk'akiwa, ukhamarak mayj q'illuratawa, chhuru thiyax ch'iyart'atarakiwa.

Manq'apa

Pukupukunaka

Pukupukux ch'uxña chhuxllanak ukhamarak jisk'a laq'unak manq'añatakix thaqhasipxi. Pukupukux juk'ampis ch'uxñanakakpun manq'apxi.

Jakäwipa

Pukupukux panipuniw sarnaqi, juka'mpis umillk'awjanakan qamasipxi. Kunawsatix jaqir uñjixa, wali axsarasaw qala qhipaxanakar qarqa qhipaxanakar imantasipxi. Pukupukux wali jayanak ch'usasipxi. Aka jamach'inakax qhanapuniw qachump urqumpi sarnaqapxi. Urqun mutyupampi kunkapampixa qhilla saminchatawa. Qachunsti ina ch'ixikiwa. Ukhamatwa pukupukuruxa uñat'akipsna.

K'awnapa

Qachu pukupukux pusi k'awnwa, k'awni. K'awnapax janq'unakawa, ukhamarus ch'iyar ch'ixiñchatawa. Kunawsatix tapapat mistuwayapxixa, jisk'a llapanakampiw k'awnarux imxatawayi, jan lupintañapatak ukhamarak jan kunas manq'antañapataki.

Yatiyäwipa

Willjtanakax willjtanxiw sañatakiw jachapxi. Kunawsatix anarañampipkixa, wal pukus pukus pukus pukus sas jachapxi.

Satapachanx kunawsatix pukus pukus pukus pukus sas jachapxixa, suma maraniw sañ muni. Ukattix tuxu waka, tuxu waka, tuxu waka sas jachapxixa, janiw suma marakanit sañrak muni.