Diferencia entre revisiones de «Qallamarka»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Línea 3:
==Asint Pacha==
Uka maranakax munañan wiraxuchanakakiw taqpach uraqinakats yatipxirïn sapxiwa. Ayllun jakasirinakax janiw mä jisk’a uraqinipkataynasa. Jupanakax jach’a wiraxuchhanakatakikiw irnaqapxirïtayna. Chiqansa, q’aranakax janiw aymaranakan kun yatiqañanakaps munapxirïkataynati. Jupanakakakiw wali yatiñanipxirïtayna. Maysatxa, ayllunkirinakax janiw tata (Dios)-ar yupaychañx jatipxirikataynati, jupanakax mayja iyawsäwinïxataynawa.
 
Kamachinak Mayjt’äwit Aksaru
Kunayman unxtasïwinak utjipan 1952 maranx jach’a jilïr Victor Paz Estensoro irpiriw mä kamach q’ara jaqinakan sarxapxañapatak apsuwayatayna. Ukat qhipa maranakatw jupanakax mä juk’a samart’aws jikxattawäpxäna.
 
Qhipa maranakatx jupanakax jilïr irpirinaks mayamp utt’ayasxapxarakitaynawa. Ukatx jisk’a yatiqañ utaru kunaw uñan qillqañ yatiqañatak sarxapxarakitayna.
 
Ukampins, janiw jach’a yatiqañ utanakarux wayn tawaqunakax mantañ atipkänti, kunati ukapachanakanx sinti jisk’achasiñanakaw utjirïna sapxarakiwa.
 
Ukatx kunayman may may saräwinakaw utjirïtayna, sañäni: tatirur yupaychaña, waxt’äwinaka, juyra apthapïwinaka, uka pachparak walja phunchhäwinaka. Maysatuqitx tatitur iyawsirinakax jan iyawskän ukanakarux walpin uñisipxirïtayna. Ukjamïpan jupanakax jayp’unakakiw alaxpach awkir jach’anchañatakix tantachasipxirïtayna.
 
Línea 17 ⟶ 20:
 
Maysatx Qalamark ayllunx may may uywanakarakiw utji. Askpachapinix waka, iwisa, khuchhi, qalakayu, limachu ukat wank’u kun uywapxi. Uka uywanakax siwara, chhuxlla, alfa manq’apxaraki.
 
Ukampirus aka qhipha maranakanx wakak jil uywxapxi, kunati maynirinakax janiw qachu wakanakjam lich churapkiti.
 
 
==Kusist’äwinaka==
Qalamarkanx phunchhäwinakax sapa maraw phuqhasi, jilpachapinix anatana, willkakut phaxsina, jallu qalt phaxsina, ukat juk’ampinakana. Uka phunchhäwinakanx kunayman thuqhüwinakw uñancht’ayapxi: siku, musiñara, lakita ukat yaqhanakampi.
 
Jaqinakamp Utanakampi
Jichhürunakanx jaqinakax wali miratatatäxapxiwa. Censo de Población y Vivienda-2001 ukarjamax jisk’ jach’a jaqinakax niya phisqa patak tunk paqalqunixapxiwa. Ukat Utanak tuqitx saraksnawa, nayrat jichhürunakkamax utanakapax wali mayjakiptataxiwa. Nayrax utanakapax jichhutkamakïnwa. Janiw khitins calamin utax utjkänti. Q’aranakanak calamin utax utjäna. Jichhax jicchhutx calaminaruw jaqukipasxapxi. Yamakis jaqhipanakax ladrill altus utan kunäxapxiwa. Yaqhipanakakiw tikat pirqan jichhu utachxatat utan jakxapxi.