Allpaqa

Allpaqa, jan ukax paqu, allpachux mä anti uraqin jakir jach'a uywawa.

Allpaq uywa

Allpachu kastanaka

Utxiwa pä kasta allpachunaka

Huacaya

Uka kasta allpachusti janiwa ancha tarwanikiti.

Jisk’a tarwanikiwa.

Suri

Aka kasta allpachusti jacha tarwaniwa.

T'arwapa

Uka tarwanakata lurasiispawa akanaka

allpachu tama

T'arwapax wali quña t'arwawa. T'arwapatx taqikast isinakapuniw lurasispa: chumpanaka, phullunaka, punchunaka, allmiñanaka, wantisanaka, awayunaka, juk'ampinakaw lurasispana.

Qamäwipa

Allpachunakasti jakapxiwa pampanakana.

Janchipa

Allpachusti pusi kayuni uywawa. Wichhinkhapaxa jisk'akiwa, jinchupaxa jisk'akiwa. Niyas qarwar uñtatawa, kunamayawa qarwata juk'ampi t'arwaniwaSuni patana jakiri uywawa.

Manq'apa

Taqikasta pastunaka  manq'apxi.

Wichhunaka,t’ulanaka,j’uqh’unaka jukampinakampi.

Allpachunakaxa j’ukhunakana jaq’asipxi

Mirañapata

Urq’u allpachusti  qachu allpachuru katu ukhama mirantapxi.

Aka allpachunakasti jallu pacha jilpacha katusipxi.

Wallq'iptañapata

Allpachunakasti  Kimsa pataka suxta tunka urunaka wallqi sarnakapxi.

Aka allpachunakana utjaspawa taqi kasta laqunaka.

Utjaspawa usunaka,laqunaka,juk'ampinaka.

Sarna,Lapa,Garrapata jamaku yakh’ampinaka-

Usu  tuqitsti utjarakiwa akanaka.

Bronquitis verminosa

Distomatosis hepática

Hidatidosis

Sarcocistiosis

Coccidiosis

Teniasis

. Sarcocisticercosis

Uka usunakasti janiwa aski miraykiti allpachunakaru.

Suma apnak’añataqisti qullañawa taq’i kasta laq’unakata.

Ukhamaraki q’ullarakiwa usunakata,

Uka lurasasti allpachunakasti suma chamantapxani,

Ukhamaraki utjaniwa walja allpachu qallunaka..

Allpach tama.